Op vrijdag 17 november zal onderzoeker en bewegingswetenschapper Ilse Blokland haar proefschrift ‘Wanneer is fit, fit genoeg?’ in Amsterdam verdedigen bij de Vrije Universiteit Amsterdam. Blokland onderzocht bij Heliomare of fysieke training door mensen die een beroerte hebben gehad ertoe bijdraagt dat zij beter kunnen functioneren tijdens dagelijkse activiteiten.
Onbalans beschikbare en benodigde energie
Ilse: “Mensen na een beroerte hebben veelal problemen met het bewegen waardoor dit hen meer energie kost. Daarnaast blijken zij vaak ook fysiek minder fit waardoor ze minder energie tot hun beschikking hebben. Door deze onbalans tussen beschikbare en benodigde energie kosten dagelijkse activiteiten, zoals lopen, traplopen, boodschappen doen of schoonmaken, hen vaak meer energie. Een activiteit die voor mensen zonder beperking gemakkelijk een lange tijd is vol te houden, wordt dan een zware inspanning die je niet lang kunt volhouden, langzamer moet uitvoeren of die je gaat ontwijken. Tijdens mijn onderzoek bij Heliomare onderzocht ik wat de invloed van (een verlaagde) fysieke fitheid is op het uitvoeren van dagelijkse activiteiten na een beroerte. Uit mijn onderzoek blijkt, dat het trainen van fysieke fitheid een belangrijk aangrijpingspunt is om het functioneren na een beroerte te verbeteren. Als mensen na een beroerte door lichamelijke training hun fitheid verbeteren, kan dit leiden tot minder vermoeidheid of het maakt sneller bewegen mogelijk. We hebben ook laten zien hoeveel energie activiteiten kosten na een beroerte en daarmee ook hoe fit je zou moeten zijn om deze vol te kunnen houden.”
Bewustwording en motivatie voor lichamelijke training
Tijdens de revalidatieperiode na een beroerte wordt veel aandacht gericht op de directe gevolgen van het neurologisch letsel. Het onderzoek van Blokland laat zien dat fitheid ook een belangrijk aangrijpingspunt is om het functioneren van deze patiënten te verbeteren. Hoewel vrijwel iedereen na een beroerte baat zou hebben bij een verbeterde fitheid, is dit niet altijd haalbaar in de korte revalidatieperiode. De uitkomsten van dit onderzoek kunnen helpen om te bepalen voor welke mensen fysieke training prioriteit heeft. Daarnaast kan dit onderzoek helpen bij de motivatie voor training. Het kan motiverender zijn om te trainen voor een activiteit die je graag direct weer wilt oppakken, dan voor lange termijn doelen zoals het verbeteren van gezondheid en een verminderde kans op een (herhaalde) beroerte. Voordat patiënten met ontslag gaan, geeft Heliomare adviezen voor bewegen en aansluiting bij sportverenigingen in de woonomgeving.
Onderzoek met mond-neusmasker
“Tijdens het onderzoek voerden de proefpersonen allerlei dagelijkse activiteiten uit, zoals lopen, fietsen, traplopen, vegen en schoonmaken”, aldus Ilse. “Zij deden dit voorzien van een mond-neusmasker om hun energieverbruik te meten. Hiermee konden we de fysieke belasting van deze taken berekenen en vergelijken tussen groepen. De fysieke fitheid is gemeten tijdens een fietstest in het inspanningslaboratorium van de afdeling Research & Development van Heliomare. De proefpersoon fietst tegen een steeds zwaardere weerstand, totdat hij of zij niet meer verder kan. Tijdens het fietsen maten we de maximale zuurstofopname met een mond-neusmasker. De maximale zuurstofopname tijdens deze test is een goede maat voor fysieke fitheid.”
Fysieke training in Heliomare
Om de fysieke fitheid van alle patiënten op een veilige manier te verbeteren is er binnen Heliomare een aangepast trainingsprogramma gestart. Bij aanvang van het programma ondergaan patiënten een maximale inspanningstest om eventuele risicofactoren voor training in kaart te brengen en de juiste trainingsbelasting te bepalen. Het trainingsprogramma bestaat uit 2 x per week interval- en krachttraining aangepast op de revalidatiedoelen en conditie van de patiënt. De trainingen in het fysiek profiel programma zijn hierdoor veilig, intensief, progressief en optimaal gericht op de persoonlijke revalidatie doelen van de patiënt. Blokland was editor van het trainingshandboek over Fysiek Profiel waarin onder andere adviezen voor mensen na een beroerte zijn opgenomen.
Verdediging proefschrift
De openbare verdediging van het proefschrift van Ilse Blokland vindt plaats op 17 november 2023 om 11:45 in de aula van de Vrije Universiteit Amsterdam. De verdediging is ook online te volgen. Voor iedereen die nu al meer wil weten, kijk op www.heliomare.nl/fafas of op de LinkedIn pagina van Ilse Blokland.
