Het zal je maar gebeuren. Vlak voordat je partner je afzet bij je werk wordt je auto van achteren aangereden door een andere auto. Auto in de kreukels, jij lijkt er aanvankelijk zonder kleerscheuren van af te komen. Tot je trillend achter je bureau zit en je collega’s je naar huis en naar je huisarts sturen. Wat volgt, is een flinke periode in de ziektewet. Het overkwam teamleider social advertising Christina Tillekaerts. Samen met Margaret Lam, re-integratiecoördinator bij Libra Arbeidsexpertise, vertelt Christina in Revalidatie Magazine over het verloop van haar re-integratietraject.
Onderweg naar werk
Christina en haar vriend zijn zoals gebruikelijk onderweg naar het online marketingbedrijf waar Christina werkt. Net als hij af wil slaan naar de parkeerplaats bij haar werk klapt er een auto met volle vaart bij ze achterop. Naast de schrik en de schade aan de auto lijken de inzittenden ongedeerd en gaat Christina alsnog gewoon aan het werk. Achter haar bureau begint het trillen en dat houdt niet meer op. Haar collega’s sturen haar naar huis en naar haar huisarts. Haar huisarts constateert dat ze niets gebroken heeft en schrijft pijnstillers voor. Christina gaat weer aan de slag, maar de misselijkheid en de hoofdpijn beheersen steeds meer haar leven. Ze krijgt nog zwaardere medicijnen. Tot haar werkgever de bedrijfsarts inschakelt, die haar onmiddellijk naar huis stuurt. Na flink aandringen krijgt ze een verwijzing naar een neuroloog. Die stelt post commotioneel syndroom vast, oftewel langdurige klachten na een zware hersenschudding met lange termijn gevolgen. Daarnaast wordt hoog energetisch trauma vastgesteld.
Christina: “Ik kwam een half jaar thuis te zitten. In het begin heb ik veel geslapen. Verder was het echt verschrikkelijk: het was eenzaam en het leek uitzichtloos. Ik heb echt moeten leren genieten zonder allerlei mentale prikkels. Ik werd begeleid door een ergotherapeut en ben gaan schilderen. Na een half jaar kreeg ik eindelijk meer energie en kwam ik af en toe weer buiten. Ik ben de ASITT (Adult Sensory Integration Timmerman Treatment) therapie gaan volgen en dat heeft wel geholpen, maar mentale prikkels, concentratie en dingen onthouden bleef lastig. Mijn werkgever was super begripvol, wat ik uniek vond.”
Toen Christina een jaar ziek was, liet haar werkgever een arbeidsdeskundigonderzoek doen en werd op basis daarvan een Spoor 2 traject geadviseerd (het zoeken naar een passende functie bij een nieuwe werkgever). Voor begeleiding kwam ze bij Libra Revalidatie & Audiologie terecht, een zorginstelling voor medisch specialistische revalidatie en audiologie in Brabant. Na de intake volgde een revalidatietraject samen met re-integratie begeleiding. Toen de combinatie van revalideren en re-integreren te zwaar bleek, Christina was inmiddels zwanger, werd de re-integratie begeleiding uitgesteld tot later. Pas na haar zwangerschaps- en bevallingsverlof kwam het accent op de re-integratie te liggen. Christina: “De zwangerschap heeft me helpen loslaten en me geleerd me op mezelf te concentreren. Alles werd ineens een stuk relatiever.”
Verlengde zorg
Margaret Lam, re-integratiecoördinator bij Libra Arbeidsexpertise vult aan: “Na de bevalling van Christina kwamen wij pas echt om de hoek kijken. Libra Arbeidsexpertise is gericht op wat wij zelf ‘verlengde zorg’ noemen, dus arbeidsdiagnostiek, begeleiding bij ziekteverzuim en re-integratie naar werk. Wij helpen mensen met een neurologische, oncologische, orthopedische en audiologische beperking en kijken of ze terug kunnen keren naar hun eigen functie. Kan dat niet dan gaan we op zoek naar nieuw passend werk. We adviseren werkgevers als het nodig blijkt dat de huidige functie aangepast moet worden. Zijn er geen mogelijkheden, dan gaan we kijken of een andere functie passend is. In het geval van Christina werd tijdens de revalidatie gewerkt aan het leren functioneren met haar klachten. Wegnemen kunnen we ze vaak niet, maar als de klachten meer naar de achtergrond verdwijnen zijn mensen beter in staat om weer te functioneren.” Revalidatie richtte zich op Christina als patiënt, Libra Arbeidsexpertise richtte zich primair op Christina als werknemer. “Het proactief en snel schakelen tussen ons revalidatieteam, de bedrijfsarts en de werkgever van de cliënt bevordert de terugkeer naar werk. Dit werkt positief op het herstel van de ‘patiënt’, maar het houdt ook werkgever en werknemer uit de financiële problemen. Omdat iedere situatie anders is, is het de kunst om vanuit mogelijkheden te blijven denken. Als je dat doet, vind je voor de meeste situaties een passende oplossing.
Letselschade en financiële problemen
Libra Arbeidsexpertise wordt ook door letselschadeverzekeraars benaderd als het gaat om kennis over hersenletseldiagnoses, vooral bij Niet Aangeboren Hersenletsel (NAH). Maar ook, zoals in het geval van Christina, bij post commotioneel syndroom. Met de jarenlange ervaring op dit gebied in de ene hand en bijvoorbeeld een arbeidscapaciteitenonderzoek of neuropsychologisch onderzoek in de andere hand krijgt de letselschadeverzekeraar een gedegen advies over de gedupeerde.
Ook kan het blijven toekennen van een uitkering een issue zijn, waarbij het advies van Libra Arbeidsexpertise een UWV of letselschadeverzekeraar kan helpen de juiste beslissing te nemen. Christina vult aan: “Ik kan niet anders zeggen dan dat mijn rechtsbijstandsverzekeraar de letselschade fantastisch heeft afgehandeld. Ze hebben alles eruit gehaald wat mogelijk was.”
Arbeidsongeschikt of niet?
Gelukkig kon Christina met ondersteuning van Libra terugkeren naar haar oude werkgever. Christina: “Ik kreeg een paar vacatures voorgelegd, maar ik werk bij een bedrijf met meer dan 500 werknemers, dus ik ben zelf op mensen afgestapt. Mijn korte termijn geheugen deed het nog niet goed, dus ik heb uiteindelijk gekozen voor een zwangerschapsvervanging, een parttime functie die ik fulltime vervulde. Daarna ben ik in dezelfde functie naar een ander team gegaan. Ik ben momenteel projectmanager in het creatieve proces, maar het gaat zo goed dat ik toe ben aan een grotere uitdaging.”
Margaret Lam vult aan: “Dit gaat helaas niet altijd zo. Een werkgever zit vaak in een onzekere situatie. Een werknemer is tijdelijk arbeidsongeschikt, maar blijkt dat soms uiteindelijk blijvend te zijn. De ene keer is er sprake van gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid, de andere keer is dat volledig. Ook de oorzaak kan verschillend zijn. Het kan om een ziekte gaan of een werknemer kan betrokken zijn bij een ongeval. Wat de situatie ook is, de werkgever zit vaak met vragen over de werknemer en de gevolgen van diens medische situatie. Maar ook bedrijfsartsen en andere verwijzers hebben vaak vragen. Met name bedrijfsartsen hebben vaak behoefte aan ondersteuning op het gebied van arbeidsdiagnostiek, omdat hiermee de mogelijkheden en beperkingen van de werknemer in kaart kunnen worden gebracht. De bedrijfsarts kan dit vervolgens vertalen naar een zogenoemde Functionele Mogelijkheden Lijst of Inzetbaarheidsprofiel. Dit profiel vormt een belangrijke basis voor arbeidsdeskundig onderzoek en voor het vervolg van de re-integratie. Het voordeel van een ‘one-stop-shop’ als Libra Arbeidsexpertise is dat we zowel arbeidsrevalidatie, arbeidsdiagnostiek, arbeidsdeskundig onderzoek en de feitelijke re-integratie naar werk kunnen verzorgen. Bovendien spreken we dezelfde taal als een bedrijfsarts of verwijzer en werken we met vaste contactpersonen.”
Maatwerk bij re-integratie
In het geval van Christina werd het re-integratietraject pas gestart na haar zwangerschapsverlof. Tijdens het opbouwen van haar activiteiten lette Christina zelf op de (on)mogelijkheden privé en in haar werk. Margaret: “Wat betreft haar werk hebben Christina en ik samen geprobeerd een antwoord te vinden op de vragen: ‘Wat is reëel voor haar binnen haar eigen functie? Wat zijn de mogelijkheden met het oog op de toekomst? Hoe kan een werkgever omgaan met de nieuwe situatie? Niet alleen Christina, maar ook haar werkgever had vragen, b.v. over zijn rechten en plichten in het kader van de Wet verbetering Poortwachter (WvP) en over wet- en regelgeving op het gebied van sociale zekerheid. En wat dat voor financiële consequenties had. Aanvankelijk werd ingezet op een Spoor 2 traject, maar er waren voldoende interne mogelijkheden bij haar werkgever zodat Christina daar kon terugkeren via een Spoor 1 traject. Mocht het nodig zijn, dan coachen en trainen we (potentiële) werkgevers en werknemers en zorgen we voor professionele begeleiding. Zo kunnen onze jobcoaches bijvoorbeeld hulp bieden op de werkvloer bij het aanleren van nieuwe taken, het ontwikkelen van vaardigheden en het omgaan met nieuwe grenzen.”
Compleet beeld van mogelijkheden en beperkingen
Margaret vervolgt: “Onze onderzoekinstrumenten geven bedrijfsartsen antwoord op de vraag of er sprake is van objectiveerbare cognitieve stoornissen en of deze passend zijn bij het letsel. Het laat zien in hoeverre de genoemde stoornissen leiden tot beperkingen en zo ja, welke. En welke gevolgen deze hebben voor het werk. Ook is het belangrijk een passend antwoord te krijgen op de vraag in hoeverre de werknemer in staat is om goed om te gaan met zijn klachten en beperkingen en hoe zijn werktempo is. Wij bekijken de begeleidingsbehoefte en de inzetbaarheid en adviseren werkgever en werknemer over de mogelijkheden met betrekking tot een duurzame werkhervatting. Naast het begeleiden van werknemers bij het hervatten van hun werk na ziekte of ongeval in een zogenaamd Spoor 1 re-integratietraject, zijn mijn collega’s actief op het gebied van arbeidsdiagnostiek. De psychologe beantwoordt door middel van onderzoek de vraag of er sprake is van objectiveerbare cognitieve stoornissen. Collega re-integratiecoaches brengen de arbeidscapaciteiten van de werknemer in kaart. Dit onderzoek is practise based en vindt grotendeels op de werkplek plaats. We observeren de werkzaamheden, laten een zelfbeoordelingslijst invullen en bespreken die. Ook spreken we met de leidinggevende en/of collega’s, maar ook met de partner of naast betrokkenen. Het mooie van het arbeidscapaciteitenonderzoek is dat door observatie duidelijk wordt hoe een werknemer bijvoorbeeld reageert op prikkels uit de omgeving, wat er gebeurt als de werknemer meerdere taken tegelijkertijd omhanden heeft of acuut moet omschakelen omdat de werksituatie hier om vraagt, etc. Het neuropsychologisch onderzoek en het arbeidscapaciteitenonderzoek kunnen afzonderlijk van elkaar ingezet worden, afhankelijk van de vraagstelling. Een combinatie van beide onderzoeken geeft een compleet beeld van de mogelijkheden en beperkingen van de werknemer.”
Alles wat Christina er uit kon halen, heeft ze eruit gehaald
De toekomst
Christina houdt haar blik gericht op de toekomst: “Mijn oude ik zal er nooit meer zijn, maar mijn hersenen hebben nieuwe wegen gevonden om met dingen om te gaan. Ik sta niet meer 24 uur aan, maar dat is ok. De situatie met Corona heeft me geholpen. Integreren in een volle kantoortuin is lastiger. Wat niet meer gaat, is een festival of concert bijwonen, maar ik heb er genoeg gezien en meegemaakt. In dit soort situaties kan het heel goed gaan met je partner, maar ook heel fout. Gelukkig kan ik zeggen dat mijn partner en ik echt een hecht team zijn geworden. Ik heb in de groepstherapie mensen gezien die hun situatie niet accepteerden. En daar zit nou net je grootste winst.”
Margaret vult aan: “Alles wat Christina er uit kon halen, heeft ze eruit gehaald.”
Christina: “Ja, maar weer werken was heel confronterend in het begin. Dan valt het extra op hoe het ervoor was en hoe erna. Na mijn zwangerschapsverlof was dat opnieuw moeilijk. Het was echt een paar weken wennen. En dan ging ook alles nog eens via Teams. Ik vond dat best lastig. Dankzij de juiste begeleiding heb ik de laatste stappen in mijn genezingsproces kunnen zetten. Voor ik startte, dacht ik: dit is het. Doordat Libra mij geholpen heeft om met mijn klachten te leren leven, heb ik nieuwe kansen gekregen.”
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
Dit is waarom Jeffrey Vroegop vindt dat meer mensen mee moeten doen aan de Invictus Games
Mijke Ulrich schopt vrolijk tegen heilige huisjes in de zorg
Terug naar passend werk
Gerelateerde artikelen Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
Cognitieve revalidatie: verleden, heden en toekomst
‘Cognitieve revalidatie lijkt me bij uitstek een multidisciplinair proces’
