Mensen hebben na een beroerte vaak grote beperkingen aan een arm en hand, die dagelijkse handelingen moeilijk of zelfs onmogelijk maken. Doelgerichte revalidatie met eenvoudige technologie kan goed helpen.

Arm- en handtraining is vaak al zinvol zodra iemand na een CVA zelfstandig zijn of haar pols kan bewegen, zegt Han Franck, ergotherapeut en onderzoeker bij Adelante in Hoensbroek. ‘Die beweging geeft aan dat de aangedane arm en hand te trainen zijn.’ Over de beste trainingsmethode was echter onduidelijkheid en daarom ontwikkelde Adelante CARAS: Concise Arm and hand Technologie helpt een handje Rehabilitation Approach in Stroke. Patiënten in diverse revalidatiecentra in en buiten Nederland worden inmiddels met deze wetenschappelijk onderbouwde methode behandeld.

Meer vertrouwen

De revalidant gebruikt bij de training de aangedane hand tijdens voor hem of haar zinvolle, haalbare én routinematige activiteiten, zoals wassen, kleden en eten. Door dit te doen neemt de arm- en handvaardigheid toe. Dat stimuleert om weer verder te oefenen. Han Franck: ‘Het geeft meer vertrouwen in het kunnen uitvoeren van activiteiten, en in de begeleiding door de therapeut. De revalidant is en voélt zich zo minder beperkt in zijn eigen leefomgeving.’ Het efficiënt begeleiden van revalidanten is een uitdaging voor therapeuten en artsen. Die moeten beslissen hoe intensief en wát er precies moet worden getraind. Daarbij moeten ze inschatten of dat voldoende is om te garanderen dat die hand na de therapie blijvend wordt gebruikt. Ook moeten ze beoordelen wanneer de hand voldoende is getraind en de begeleiding kan worden afgerond.

Efficiënter

De vraag welke aanpak het meest efficiënt is in een bepaalde situatie, is dus niet eenvoudig te beantwoorden. Maar eenvoudige technieken kunnen zeker helpen om arm-handrevalidatie efficiënter te maken. Denk dan bijvoorbeeld aan een zogeheten dynamische hand-orthese, die de revalidant helpt bij het grijpen en loslaten van een voorwerp. Of denk aan het Pablosysteem, dat de arm ondersteunt en zo het trainen van beweging vergemakkelijkt als er te weinig kracht is door een zwakke schouder. Nog een voorbeeld: met elektrostimulatie kunnen handspieren worden getraind.

Zelfstandig trainen

Zulke eenvoudige technologische hulpmiddelen zijn snel en makkelijk in te zetten, en stellen zelfs een revalidant met een ernstig aangedane arm en hand in staat om zelfstandig, en in tijdsblokken, te trainen. De therapeut krijgt zo ruimte meer mensen tegelijk te behandelen. De cliënt kan dan ook zelf ontdekken, zonder hulp van derden, wat hij wél kan met de aangedane arm- en hand en meer vertrouwen krijgen die hand te gebruiken. Vanwege de grote winst wordt dergelijke technologie binnen het CARAS-behandelconcept standaard toegepast, daarmee ergo- en fysiotherapeuten ondersteunend bij het optimaal begeleiden van revalidanten.

Kijk hier voor een wetenschappelijk artikel over CARAS.

Kijk hier voor een eerder artikel over dit onderwerp in RM.