Rolstoelrijden met brain-computer-interface

Een rolstoel aansturen met je gedachten. Het is vandaag de dag al mogelijk, met behulp van brain-computer-interface. Deze nieuwe technologie biedt allerlei perspectieven voor patiënten in het revalidatiecentrum. Een bewegingswetenschapper deelt zijn ideeën en ambities.

‘Met je gedachten een elektrische rolstoel aansturen is mogelijk, maar vergt nog wel veel programmeerwerk en training. Wat al eenvoudig is in te zetten, is een bci-speller’, vertelt Noël Keijsers, bewegingswetenschapper bij de Sint Maartenskliniek in Nijmegen. ‘De verlamde patiënt kijkt naar een scherm met letters. Wanneer hij naar de gewenste letter kijkt, reageren de hersenen en licht die letter op. Op die manier kun je een tekst spellen wanneer je helemaal niet meer kunt bewegen.’

Verlamde benen trainen

Maar de grootste mogelijkheden van brain-computer-interface (bci) voor de revalidant liggen in het trainen van bijvoorbeeld verlamde benen na een incomplete dwarslaesie of CVA. Keijsers: ‘Dan heb je in je hersenen wel de intentie om te bewegen, maar er gebeurt niets. Dat hersensignaal kan door een computer vertaald worden in de beweging van een looprobot, die de benen de gevraagde beweging laat maken. Dan krijgen de hersenen van de benen de signalen terug die er normaal gesproken ook zouden zijn. Waarschijnlijk train je daarmee optimaal de zenuwverbindingen die nog over zijn. Dat helpt om sneller en beter functies terug te krijgen.’ Maar zo ver zijn we volgens de bewegingswetenschapper nog lang niet. ‘Zo is het nog lastig om precies te herkennen welke beweging iemand precies wil maken.’

Gaming helpt bci

Het werken met bci kost nu nog veel tijd en dus geld. ‘Verder is de apparatuur nog duur, en is de winst die je nu al kunt bereiken beperkt. Daarom worden deze technieken nog niet op grotere schaal toegepast.’ Maar dat gaat wel gebeuren, verwacht Keijsers. ‘Dwarslaesie- of CVA-patiënten zullen vaker in een vroeg stadium met bci gaan oefenen. Wat zal helpen is dat bci al steeds vaker wordt gebruikt bij gaming. Zo is er een spel waarin je gemoedstoestand je virtuele karakter bepaalt: ben je gestrest dan word je een monster; ben je relaxed dan ben je een elfje. Wanneer dergelijke toepassingen grootschaliger worden stimuleert dat de ontwikkeling van bci.’