Ed Oudenaarden overleeft als enige een helikoptercrash tijdens zijn werk als ANPfotograaf. Met een incomplete dwarslaesie belandt hij in een rolstoel. Er gaat geen dag voorbij zonder helse pijn. Tijdens zijn revalidatiebehandeling leert hij ermee omgaan. ‘Zonder aanmoediging van mijn therapeuten was ik nooit zover gekomen.’
Eén keer is hij terug geweest. Op de plek waar het gebeurde op de Maasvlakte staat nu een monument met een gedenksteen. Vijf namen: vier met kruisje, zijn naam zonder kruisje. ‘Waarom ik wel en zij niet, heb ik lang gedacht. Ik voelde me schuldig. Maar het is zinloos om zo te denken.’ De inzittenden: drie fotografen, waaronder Ed, de piloot en een medewerker van de gemeente, volgen op 27 juni 2010 vanuit de lucht een wielrenwedstrijd. Vanwege het fotograferen vliegen ze laag. Als het toestel een draai wil maken, gaat het mis. Ed wordt met een gebroken kaak, ribben, bekken en bovenbenen, zonder voortanden en met vijf verbrijzelde rugwervels uit de wrakstukken gehaald. Hoewel hij in de ambulance nog bij is, herinnert hij zich niets meer van het ongeluk. Drie weken later, in Rijndam Revalidatie hoort hij dat hij een incomplete dwarslaesie heeft.
‘Al snel werd ik daar de “Schreeuwer” genoemd. Ik gilde de boel bij elkaar, omdat de pijn uit mijn onderrug niet te harden was. Als ik moest oefenen, dacht ik: “Zoek het maar uit, ik doe het niet, jullie voelen niet wat ik voel.” Het is beangstigend als je niet weet wanneer pijn stopt.’ Met behulp van de therapeuten zet Ed door en leert hij weer om voor zichzelf te zorgen. De rolstoel blijft, want lopen lukt niet meer. Ed revalideert een half jaar klinisch en daarna nog een jaar poliklinisch. ‘Alle therapeuten waren even betrokken. Hun passie voor het vak en gedrevenheid vond ik bijzonder om te zien. Achteraf was ik liever nog een periode thuis behandeld en korter poliklinisch. In je eigen huis is het toch anders trainen met je rolstoel dan in een revalidatiecentrum, waar alles is aangepast.’
Alsof zijn dwarslaesie nog niet genoeg is, verlaat Ed’s vrouw hem kort daarna en moet hij noodgedwongen stoppen met zijn werk. ‘In het begin gaven ze mij nog de makkelijke opdrachten, zoals het fotograferen van een babyolifantje in een dierentuin. Maar door de pijn zegde ik steeds vaker af. Als fotograaf moet je je ook in allerlei posities manoeuvreren voor de juiste foto. Dat ging niet meer. “Gekker kan het leven in ieder geval niet meer worden”, dacht ik toen. Gelukkig had ik mijn dochtertje, die op het moment van het ongeluk vijf jaar was. Voor haar ging ik door. Dat is het voordeel van een kind, die liefde overwint alles!’
Gelukkig is Ed nuchter en heeft hij humor. ‘Als het tegenzit, is je karakter belangrijk. Eigenwijs ben ik ook. Ik denk al snel dat het beter kan. Ik doe alles zelf, tot aan het katheteriseren en ontlasting eruit halen toe. De thuiszorg deed alleen mijn steunkousen nog. Maar ik heb ze afgezegd, omdat ik een apparaat vond waarmee ik het zelf kan.’ Als Ed door Rijndam Revalidatie wordt gevraagd om als ervaringsdeskundige mee te gaan op een vakantieweek met nieuwe dwarslaesiepatiënten, doet hij dat. ‘Een nuttig initiatief, dat er helaas nog niet was toen ik revalideerde.’ Ed stelt de revalidatiearts, die mee is, meteen voor om zelf een week in een rolstoel te gaan zitten, om te ervaren hoe het is. Ze doet het en houdt het twee dagen vol, zo zwaar vindt ze het. ‘Het zou mooi zijn als alle dwarslaesiebehandelaars eerst een week in een rolstoel moeten zitten voordat ze gaan behandelen. Pas als je het zelf ervaart, weet je hoe het echt is.’
Op uitnodiging van het revalidatiecentrum doet Ed ook mee met de HandbikeBattle, een race in Oostenrijk waar (oud-)revalidanten de uitdaging aan gaan om twintig kilometer een berg op te fietsen en 1000 meter in hoogte te overbruggen. ‘Ik ben helemaal niet zo sportief, maar toen ik hoorde dat het ook heel gezellig is, ging ik overstag. Met mijn zware lijf was het een uitputtingsslag, maar het lukte. Vijf uur deed ik erover; de snelste deed het in anderhalf uur. Na die keer heb ik nog vier keer meegedaan, zo leuk was het. Tot vorig jaar. Teveel pijn in mijn rug, die helaas toeneemt. Binnenkort ga ik weer naar de pijnkliniek. Ze zullen de medicatie wel ophogen. Het nadeel is dat ik daar zo suf van word. Bij Rijndam Revalidatie kom ik alleen nog voor de tweejaarlijkse controle. Om in beweging te blijven, fiets ik drie keer per week in de omgeving, maar het blijft een uitdaging om me zo min mogelijk door de pijn te laten beperken.’
Gerelateerde artikelen Revalidatie Magazine
Revalideren in virtual reality? Ook met hersenletsel kan dat op een veilige manier
Leer en Innovatie Team maakt revalidatiesector aantrekkelijker voor studenten
Geertje kreeg na haar hersenletsel snel de juiste herstelzorg, maar dat is niet vanzelfsprekend
Gerelateerde artikelen Nederlands Tijdschrift voor Revalidatiegeneeskunde
De inzet van digitale zorgtechnologieën binnen de medisch specialistische revalidatie
Gebruik van e-health bij de revalidatie van patiënten met niet-aangeboren hersenletsel
